کاهش ۲۰ درصدی خطر زوال عقل با تزریق واکسن زونا
به گزارش دانشگاه فارسی، یک مطالعه جدید شواهد موجود بر مبنای ارتباط تزریق واکسن زونا با کاهش خطر زوال عقل را تقویت کرده است.
به گزارش دانشگاه فارسی به نقل از ایسنا، یک مطالعه جدید با بهره بردن از یک سیاست منحصر به فرد بهداشت عمومی در بریتانیا نشان داده است که دریافت واکسن زونا خطر زوال عقل را تا ۲۰ درصد می کاهد.
این یافته ها مجموعه تحقیقاتی رو به رشدی را تقویت می کند که این واکسن را با تعداد کمتری از موارد زوال عقل مرتبط می کند.
به نقل از نیو اطلس، بیماری زونا در اثر فعال شدن مجدد ویروس «واریسلا زوستر»(varicella-zoster) ایجاد می شود که در بار اول سبب بروز بیماری «آبله مرغان» می شود و در سلول های عصبی به شکل مادام العمر خفته می ماند و منجر به ایجاد بثورات پوستی بسیار دردناک و تاول دار می شود.
خطر مبتلا شدن به زونا در افراد مسن بیشتر است؛ جایی که می تواند شدیدتر و با احتمال بیشتری برای عوارضی مانند درد مداوم عصبی و عفونت های دردناک چشم باشد. به این علل، واکسن زونا معمولاً برای بزرگسالان ۵۰ ساله و بالاتر سفارش می شود.
حالا یک مطالعه جدید به رهبری محققان دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد، شواهد قدرتمندی را به یافته های مطالعات قبلی افزوده است که نشان داده است بین تزریق واکسن زونا و کاهش خطر زوال عقل ارتباط وجود دارد.
آنها این کار را به روشی منحصر به فرد انجام دادند.
پاسال گلدستزر(Pasal Geldsetzer)، استادیار پزشکی در دانشگاه استنفورد و نویسنده مسئول این مطالعه اظهار داشت: این یک یافته واقعا قابل توجه بود.
شواهد نشان داده است که ویروس های هرپس که یکی از آنها زونا است، در ایجاد بیماری آلزایمر نقش دارند، اما تا به امروز، مطالعاتی که ارتباط بین واکسیناسیون زونا و خطر زوال عقل را بررسی می کنند، فقط وقوع زوال عقل را در اشخاصی که واکسن دریافت کرده اند، در مقایسه با کسانیکه واکسن دریافت نکرده اند، مقایسه کرده اند.
این مطالعات، دریافت واکسن زونا را با نرخ کمتر زوال عقل مرتبط کرده اند. با این وجود، آنها با یک سوگیری گیج کننده و بزرگ همراه شده اند؛ این که اشخاصی که واکسینه می شوند هم به روش هایی که اندازه گیری آن دشوار است، بیشتر مراقب سلامتی خود هستند و عواملی مانند رژیم غذایی و ورزش که بر خطر زوال عقل تاثیر می گذارند، در پرونده های سلامت گنجانده نشده اند.
گلدستزر می گوید: همه این مطالعات از این مشکل اساسی رنج می برند که اشخاصی که واکسینه می شوند، رفتارهای سلامتی متفاوتی نسبت به اشخاصی که واکسینه نمی شوند، دارند. به صورت کلی، انگار آنها شواهد کافی برای عرضه هیچ سفارش ای ندارند.
کشور ولز اجرای برنامه واکسیناسیون زونا را از اول سپتامبر ۲۰۱۳ شروع کرده است. ازاین رو انجام مطالعه در این کشور مشخص کرد که هر فردی که در آن تاریخ ۷۹ سال سن داشته، یعنی متولدین ۲ سپتامبر ۱۹۳۳ به بعد، حداقل به مدت یک سال حائز شرایط دریافت واکسن هستند.
ولز با تنظیم این معیارهای حائز شرایط بودن، به صورت ناخواسته یک آزمایش شبه طبیعی و منحصر به فرد بوجود آورده است. به این علت محققان می توانند اشخاصی را که فورا پیش از تاریخ قطعی حائز شرایط بودن متولد شده اند با افراد واجد شرایطی که فورا بعد از آن متولد شده اند، مقایسه کنند.
نکته مهم اینست که انتظار نمی رفت بین دو گروه با فاصله سنی تنها چند هفته تفاوت مفهوم داری وجود داشته باشد.
گلدستزر می گوید: ما می دانیم که اگر هزار نفر به صورت تصادفی در یک هفته و هزار نفر به صورت تصادفی یک هفته پس از آن به دنیا بیایند، بطور متوسط نباید چیزی در مورد آنها متفاوت باشد. آنها جدا از این تفاوت کوچک در سن، در باقی موارد به یکدیگر شبیه هستند. چیزی که این مطالعه را بسیار قدرتمند می کند، اینست که اساساً شبیه به یک کارآزمایی تصادفی شده با یک گروه کنترل و یک گروه مداخله است که به اندازه کافی جوان هستند که حائز شرایط باشند.
محققان اطلاعات دقیق پرونده سلامت را از ۲۸۲ هزار و ۵۴۱ بزرگسالی که در ولز زندگی می کردند و زمانیکه برنامه واکسن زونا در این کشور شروع شد، تشخیص زوال عقل نداشتند، به دست آوردند. شرکت کنندگان به مدت هفت سال تحت نظر قرار گرفتند و محققان نتایج سلامتی اشخاصی را که حائز شرایط دریافت واکسن بودند، مقایسه کردند.
سرانجام مشخص شد که تا سال ۲۰۲۰، یک نفر از هر هشت شرکت کننده (در آن زمان در سن ۸۶ و ۸۷ سالگی) به زوال عقل مبتلا شده بود. با این وجود، محققان دریافتند که دریافت واکسن زونا احتمال تشخیص جدید زوال عقل را تا ۲۰ درصد می کاهد.
محققان با بررسی داده ها برای سایر متغیرهایی که امکان دارد بر خطر زوال عقل تاثیر بگذارند، دریافتند که هر دو گروه حائز شرایط واکسن و گروه عدم دریافت واکسن، عملا قابل تشخیص نیستند. افراد حائز شرایط برای دریافت واکسن، احتمال بیشتری برای دریافت سایر واکسن ها یا درمان های پیشگیرانه نداشتند، همینطور احتمال مبتلا شدن به سایر بیماری های رایج سلامتی مانند دیابت، بیماری قلبی و سرطان در آنها کمتر بود. در واقع کاهش در تشخیص زوال عقل تنها تفاوت بین آنها بود.
گلدستزر می گوید: به سبب روش منحصر به فرد تولید واکسن، سوگیری در تحلیل و بررسی بسیار کمتر از حالت معمول است.
محققان که مصمم بودند در مورد متغیرها همه راه ها را بررسی نمایند، از روش های جایگزین برای تحلیل و بررسی دقیق داده های خود، با بهره گیری از محدوده های سنی مختلف یا برای نمونه، نگاه به مرگ های منتسب به زوال عقل استفاده کردند.
ارتباط بین واکسیناسیون و میزان کمتر مبتلا شدن به زوال عقل مشهود بود. آنها همینطور به تفاوت قابل توجهی در اثر واکسن بر زوال عقل بین دو جنسیت اشاره کردند که زنان بیشتر از مردان از آن سود می برند. محققان هنوز نمی دانند که چرا این اتفاق افتاده است، اما احتمال می دهند که یک دلیل امکان دارد این باشد که زنان نسبت به مردان واکنش قوی تری به واکسن ها نشان می دهند.
یافته های این مطالعه نظرات کارشناسانی را جلب کرده است که در این پژوهش شرکت نداشته اند.
دکتر هنری بروداتی(Henry Brodaty)، استاد سالمندشناسی و سلامت روان و یکی از مدیران مرکز پیری سالم مغز(CHeBA) در دانشگاه نیو ساوث ولز اظهار داشت: مدتی است که شواهدی وجود دارد که نشان داده است افراد مسن تری که واکسن های خویش را دریافت می کنند، به صورت کلی، کمتر به زوال عقل مبتلا می شوند. این بهترین شواهدی است که هنوز برای نشان دادن این مورد وجود دارد.
وی ادامه داد: تحقیقات آینده مشخص خواهد نمود که آیا واکسن جدید شینگریکس(Shingrix) با ویروس غیر زنده همان مزیت را بهمراه خواهد داشت و آیا ایمن سازی در سنین پایین تر هم امکان دارد به همان اندازه مؤثر باشد؟
نکته آخر نکته مهمی است. واکسن قدیمی زوستاواکس(Zostavax) که حالا منسوخ شده است و از سال ۲۰۲۰ در کشورهای توسعه یافته تزریق نمی گردد، از یک شکل زنده ضعیف شده ویروس که سبب زونا می شود، در یک دوز استفاده می کرد. این واکسن یک مبتلا شدن و عفونت واقعی زونا را تقلید می کرد تا به سیستم ایمنی بدن یاد دهد که چگونه با آن مبارزه کند.
این واکسن کمتر از واکسن جدید مؤثر بود و حفاظت از آن در مقابل زونا به مرور زمان کاهش پیدا کرد. ضمن این که زوستاواکس را نمی توان به افراد دارای نقص ایمنی تزریق کرد، چون که حاوی یک ویروس زنده است.
در مقابل، واکسن جدید شینگریکس حاوی ویروس زنده نیست. در عوض، از تکه ای از ویروس زونا (یک پروتئین) بهمراه یک ماده تقویت کننده به نام «یاور» برای ایجاد یک پاسخ ایمنی قوی بهره می گیرد که به بدن می آموزد که بدون خطر مبتلا شدن به عفونت واقعی، ویروس را بشناسد و به آن واکنش نشان دهد.
این واکسن حتی در افراد مسن تر هم از واکسن زوستاواکس بسیار مؤثرتر است و محافظت طولانی تری عرضه می دهد و می تواند در بزرگسالان با سیستم ایمنی ضعیف هم استفاده گردد. این واکسن در دو دوز با فاصله بین دو تا ۶ ماه تزریق می شود.
به غیر از استفاده از واکسن ویروس زنده، کارشناسان به محدودیت های دیگری در این مطالعه اشاره کرده اند.
دکتر جوزف دویل(Joseph Doyle)، استاد بیماری های عفونی در دانشگاه موناش و رئیس انجمن بیماری های عفونی استرالیا(ASID) می گوید: این مطالعه یک طرح شهودی داشت، ازاین رو باید در فرض این که خود واکسن سبب این کاهش در تشخیص زوال عقل شده است، محتاط باشیم و تعیین نماییم که آیا یک رابطه علّی وجود دارد یا خیر.
به صورت کلی، واکنش ها به این مطالعه مثبت بوده است.
پروفسور تیسا ویجراتنه(Tissa Wijeratne)، متخصص مغز و اعصاب و یکی از بنیان گذاران روز جهانی مغز در فدراسیون جهانی نورولوژی اظهار داشت: این یک یافته برجسته در سلامت مغز و جلوگیری از بیماری است که از درک درحال ظهوری حمایت می کند که عفونت ها بخصوص ویروس های نوروتروپیک مانند «واریسلا زوستر» می توانند به زوال عصبی طولانی مدت کمک کنند. این یافته ها یکی از مهم ترین پیام های کمپین های روز جهانی مغز را تقویت می کند، بر مبنای این که جلوگیری از همه چیز مهمتر است.
آن چه از مطالعه حاضر مشخص نمی باشد، اینست که چگونه واکسن زونا اثر محافظتی ظاهری خویش را اعمال می کند. این مورد برای تحقیقات آینده مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. با وجود این، یافته های این مطالعه که در کشورهای دیگر مانند انگلیس، استرالیا، نیوزلند و کانادا که واکسن زونای مشابهی داشتند، تکرار شده است و امیدوارکننده بنظر می رسد.
محققان می گویند اگر این یافته ها واقعا صحت داشته باشند، این واکسن در پیشگیری یا به تأخیر انداختن زوال عقل نسبت به مداخلات دارویی موجود بسیار مؤثرتر و مقرون به صرفه تر خواهد بود.
این مطالعه در مجله Nature انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب